Robert Małecki jest w mojej ocenie jednym z najlepszych autorów na kryminalnej mapie kraju. Kawał czasu czytelnicy zmuszeni byli wyczekiwać na kolejną część przygód komisarzy: Bernarda Grossa i Moniki Skalskiej z chełmżynskiego komisariatu policji. Sprawy przedstawione w historii dotyczą dwóch enigmatycznych zgonów. Mowa o Stanisławie Sądeckim, mężczyźnie w jesieni życia z niechlubną przeszłością znalezionego nad jeziorem i Małgorzaty Wójcickiej, która zmarła w wypadku komunikacyjnym. Aby odkryć modus operandi, śledczy zmuszeni będą prześledzić życiorysy postaci, aż do II Wojny Światowej. Tylko wyłonienie tajemnic zagrzebanych przed światem obrazujących między innymi tragiczne losy Żydówek mogą dać odpowiedź, dlaczego doszło do tych przygniatających wydarzeń. Małecki pochyla się nad stratą i pokłosiem konfliktu zbrojnego dla zwykłych obywateli. Pisze o zmowie milczenia, starości, relacjach międzyludzkich. Zderza ze sobą różne perspektywy. Zgrabnie fabularną nicią łączy wpływ decyzji sprzed lat na dalsze koleje żywotów bohaterów. Historia o tym, że prawda przychodzi sama. A karma wraca. Bardzo doceniam dalsze zagłębianie się w problemy targające stróżów prawa. Należy czytać serię po kolei (to jest czwarty tom), aby w pełni zrozumieć wybory każdego z nich. Dialogi żywe, co świadczy o mrówczej pracy Małeckiego w dociekaniu do tego, jak wygląda w rzeczywistości praca policjantów w kraju nad Wisłą. Co tu dużo pisać: widać, że było dziennikarzem i ma wykształcenie politologiczne, bo lubi dociekać faktów, przedstawiać kondycję ludzkiej natury -uwypuklać je. Akcja snuje się niespiesznie, co cieszyło. Fabularne puzzle długo wskakują na właściwe miejsce, więc znakomita zabawa i intelektualna rozrywka gwarantowana. To tylko pokazuje, że literatura gatunkowa ma wiele do zaoferowania. Znów zostałam urzeczona studium psychiki postaci, na tle nieprzeniknionej, w tym wypadku mroźnej natury. Warto nadmienić, że stałym komponentem pojawiającym się we właściwie każdej książce Roberta Małeckiego jest motyw zaginięć. Odzwierciedlenie tytułu znajdziecie między innymi w cytacie: „Nie chcieliśmy, by ta decyzja, ten paskudny i brzydki zrost, wyrastał na każdym kolejnym pokoleniu.”Małecki bawi się formą, pobudza synapsy czytelników. Nie oczekuję niczego więcej od tego gatunku. Książka czyta się sama. Nie dziwi fakt otrzymania przez pisarza licznych nagród, bo jego książki czyta się z nieskrywaną przyjemnością.

„Zrost” Roberta Małeckiego to długo wyczekiwana kontynuacja serii kryminalnej z komisarzem Grossem, tom czwarty, który równie dobrze można czytać jako powieść osobną, bo wszystko, co musimy wiedzieć do wczucia i zrozumienia tej historii, jest tu przypomniane. Historia dzieje się zimą 2018 roku, skupia się na dziwnej śmierci starszego mężczyzny – ciężko powiedzieć czy było to samobójstwo czy zabójstwo. Śledczy się nie zrażają, uważnie badają sprawę, przesłuchują świadków, szukają powiązań i myślą, dedukują. W międzyczasie prowadzą też własne życie – powraca wątek sprawy sprzed lat, przez którą żona Grossa leży w śpiączce, jak i próby Skalskiej prowadzenia normalnego życia u boku kogoś, z kim warto być. Sama intryga prowadzona jest w tempie spokojnym, bardzo zimowym, bardzo małomiasteczkowym, osnuta tajemnicą sprzed lat – historia współczesna przeplata się z tą, toczącą się u schyłku II wojny światowej, na początku 1945 roku. Jaki związek ma opowieść z przeszłości z teraźniejszością? Na rozwiązanie trzeba trochę poczekać, autor nie ułatwia nam zadania, a ciekawość czytelnika stale utrzymuje się na przyjemnie wysokim poziomie. Warto też wspomnieć, że historia zmusza do zastanowienia – nad stosunkiem do osób starszych, nad ich zdrowiem psychicznym, ale i nad tym, jak zadry z przeszłości mogą wpływać na teraźniejszość, na całe życie… To solidna powieść kryminalna, spokojna, klimatyczna, skupiona na postaciach i zagadce – dokładnie tak, jak lubię!

Piękny, zimowy krajobraz jeziora w Bielczynach został naznaczony skazą - widokiem dryfujących po tafli wody zwłok. Okoliczności śmierci denata pozostają niejasne. W podobnym czasie i bliskiej odległości od jeziora dochodzi do wypadku samochodowego, w którym ginie kobieta. Te dwie sprawy więcej dzieli niż łączy, ale w ocenie komisarza Grossa wymagają one skrupulatnej analizy. Czy przeczucie Bernarda okaże się trafne? Zwłoki topielców zawsze wypływają na wierzch, podobnie jak niektóre głęboko skrywane tajemnice. Jednak co w sytuacji, gdy topielec nigdy nie tonął, a sekrety są grzebane wraz ze zmarłymi? Nadzieja w ostatnich żyjących posiadaczach niewygodnej prawdy jednak Ci wcale nie chcą się nią z nikim podzielić. Nieustępliwość Grossa, jego pracoholizm, niektóre nielogiczne wybory można by tłumaczyć osobliwym charakterem postaci. Natomiast przychodzi to z coraz większa trudnością, gdy cechy te rzutują na realizm powieści i powodują, że warstwa psychologiczna zaczyna kuleć. A przez dwa dość istotne dla tej książki wątki zaczynałam odnosić takie właśnie wrażenie. Trudno opowiedzieć o tej książce nie ujawniając za wiele, a nikomu nie zamierzam psuć wrażeń z lektury. Zdradzę jedynie, że na łamach książki pojawia się wątek okupacji hitlerowskiej i próba dostarczenia odpowiedzi na to, co historię łączy z teraźniejszością. Z początku ten motyw mocno mi się dłużył i nie spinał z całością, ale finalnie wyszedł tej pozycji na duży plus. Wiele innych elementów zasługuje na pochwałę, ale zdecydowanie najbardziej podobało mi się miarowe rozwiązywanie śledztwa razem z czytelnikiem, podsuwanie mu małych kawałków układanki, które mógł stopniowo ze sobą łączyć, nie wiedząc, jaki obraz ma z nich finalnie powstać. Serie z Grossem darzę ogromnym sentymentem i choć „Zrost” nie przypadł mi do gustu równie mocno, jak poprzednie części serii to w dalszym ciągu zamierzam śledzić melancholijne, nieszczęśliwe losy „pana Herbaty”. Recenzja powstała we współpracy reklamowej z Wydawnictwem Literackim.